G-Sync ve FreeSync Nedir?

Bugün en çok oyuncuları ilgilendiren, grafik konusunda yeni teknolojiler olan G-Sync ve FreeSync nedir? Ne işe yararlar? bu gibi soruları cevaplandırmış olacağım.

G-Sync ve FreeSync Nedir?

Nvidia ve Amd markalarının, günümüzde oyuncu monitörlerinde yeni çıkardığı donanımsal ve yazılımsal bir teknolojidir. Ne yazık ki döviz farkını düşününce, normal monitörlere göre el yakan bir teknoloji şuan bunlar...

Peki ne işe yararlar?

Bu teknolojilerin amaçları, ekran kartlarının sağladığı Fps ile kullanıcıların sahip olduğu monitörlerin desteklediği yineleme hızlarını (hertz) dinamik olarak ayarlanması ile daha verimli kullanılmasıdır. Ve böylece görüntülere akıcılık getiren, herhangi yırtılma (tearing), donma (Stuttering) gibi sorunların yaşanmasını engellemektedirler.

Not: Yazının bundan sonra ki kısmı teknoloji ve teknik terimlere hakim olmayanları düşünerek elimden geldiğince açıklamaya çalışarak hazırladım. Aşina olanlar bu kısımdan sonrasını okumamayı tercih edebilirler.

Nasıl Çalışırlar?

Sekronizasyon

Aslında mantık oldukça basit, Monitörlere adapte edilen yonga ile destekli ekran kartınız arasında bir haberleşme gerçekleşiyor.

Ekran kartının sağladığı Fps hızı ile monitörün Hertz hızını senkronik bir şekilde eşitlemek ve sonucu  izleyiciye göstermek. Çalışma mantığını yandaki resimde net bir şekilde görebilirsiniz. 

Fakat daha iyi anlaşılması için öncelikle bu teknolojilerin nasıl çalıştığını öğrenmek ve eski monitörlerin yarattığı sorunları ve sorunlara neden olan terimleri tanımlamam gerekiyor. 

Yineleme Hızı (Hertz)

Günümüzde bir çoğumuz halen 60 Hertz lik Lcd ve Led tipi monitörler kullanmaktayız. (Buna ben bile dahilim...) Hertz dediğimiz olay, ekranımız da 1 saniye içerisinde kaç adet resmin görüntüleneceği (çizileceği) anlamına gelir. Yani saniye de 60 adet resim görüntüleyen monitörü müze 60 adet resim gerekmektedir.

Saniye Başı Resim - FPS (Frames per Second)

Bu işlem ekran kartının oluşturduğu resim (görüntü) sayısı demektir. İyi bir ekran kartınız varsa, oyunlarda oluşturulan sağlıklı bir görüntünün en düşük (minimum) 60 FPS olması gerekir. Çünkü göze normal gelen ve genel olarak monitörlerin desteklediği Herzt sayısı 60.

Arzuladığımız o akışkan görüntünün gerçekleşebilmesi için bu iki değerin  daima eşit olması gerekiyor. Yani 144 Hertz bir oyuncu monitörümüz varsa, bunu sabit olarak 144 Fps sağlayacak bir ekran kartımızın olması gerekiyor. Fakat bilgisayar ortamında bu işler, sandığımız gibi yürümüyor. Sisteminizin kaynaklarından tutun, oynadığımız oyuna kadar birçok etken ekran kartımızın bu değeri korunması güç oluyor. Bu nedenle görüntüde iki sorun baş göstermektedir.

Yırtılmalar (Tearing)

Bu sorun, ekran kartınızın monitörünüzden hızlı görüntü üretmesinden dolayı yaşanmaktadır. Yani monitörünüzün sahip olduğu yineleme hızının, çizimi yavaş yaptığı için yırtılmalar oluşuyor. Resim de bunu gayet net görebilirsiniz. Mesela monitörümüz resmi gösterene kadar, ekran kartımız 3 adet resim oluşturmuş bile.

Bu sorunu eski yöntem olan V-Sync (Vertical Sync) ile çözebiliyoruz.

V-Sync Nedir?

V-Sync, yırtılmaları önlemesi amacıyla oluşturulan yazılımsal bir çözüm, hemen hemen her oyunda bu ayar mevcut. Yaptığı iş yineleme hızına göre ekran kartının oluşturduğu resim sayısını sabitliyor. Sorununuz böylece çözülüyor, fakat bu durumun şöyle bir dezavantajı var; Diyelim ki paraya kıydınız ve  300 Fps üreten ekran kartı aldınız, ye yazık ki bu çözüm kartınızın performansını kısıtlıyor. Yani ekran kartınıza verdiğiniz onca paranın hakkını alamıyorsunuz.

Takılmalar (Stuttering)

Bu sorun, genelde Pubg, Fortnite veya Mmorpg gibi çok oyunculu oyunlarında yaygın olarak görülür. Çünkü bu tarz oyunların içerik sayısı, oyuncu sayısı ve fazla efekt içeren oyunlar olması ekran kartınızın Fps hızı etkilediğinden, monitörün yineleme hızının gerisinde kalıyor. Böylece monitörünüz boş resim çizmeyeceği için eski resmi yeniden çizmeye başlıyor. Bu da sizlere donmalara ve oyunu geriden takip etmenize yol açıyor. Yani oyunlarda verdiğiniz tepki süresini etkiliyor. Bu teknolojiler aslında bu sorunu çözmek için oluşturuldu, denilebilinir.

G-Sync ile FreeSync Arasındaki Fark Nedir?

Bu teknolojilerin aynı işi yapmalarına rağmen farklı isimde ifade edilmeleri, üreticilerinden kaynaklanmaktadır. Buna göre G-Sync Nvidia firmasına ait iken Freesync Amd tarafından geliştirilmiş, lisansı firmalara ücretsiz sunmaktadır. Bunun dışındaki farklılıkları ela alırsak, ilk kriter tabi ki fiyat farkları, Nvidia bu sorunu tamamen monitöre taktığı chip ile donanımsal çözerek daha kolay performans elde ettiğinden, G-Sync destekli monitörler bir hayli pahalı. Öte yandan Amd, çözümünü daha çok yazılımsal çözme yoluna gittiği için biraz performansı etkiliyor. Birde ek lisans bedeli almadığı için FreeSync destekli monitörler biraz daha cep dostu görünüyor. Tabi ki normal monitörlere kıyasla yine pahalı cihazlar.

Dikkat : Şuan piyasada iki teknolojiyi destekleyen monitörler bulunmamaktadır. Belki gelecekte bu mümkün olur. Bu nedenle Amd Ekran kartınız varsa - FreeSync destekli monitör alınız. Nvidia Ekran kartınız için G-Sync destekli monitörler alın. Çünkü birbirlerini desteklememektedir. Sonra bu fark yüzünden mağdur olmayınız.

---

Umarım yazım faydalı olmuştur. Yeni ekran kartı veya monitör seçeceğiniz zaman, yazımda öğrendiklerinizi aklınızda tutmanızı tavsiye ederim.